|
فهرست مندرجات
چکیده
................................................................................................................................................
1
مقدمه
................................................................................................................................................
3
سابقه تحقیق
.....................................................................................................................................
4
فصل اول : طرح مسئله
...................................................................................................................
20
فصل دوم : مدیریت پروژه
..............................................................................................................
36
فصل سوم :مدیریت پروژه فناوری اطلاعات
..................................................................................
67
فصل چهارم : روش
کار....................................................................................................................
79
فصل پنجم : بررسی جامع کیفیت ، امنیت و ریسک پروژه امنیت اطلاعات
................................ 91
فصل ششم : پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی (مطالعه موردی) و نتیجه گیری
.......................... 111
فصل هفتم : پیوست
......................................................................................................................
117
فصل هشتم : منابع
.......................................................................................................................
158
فهرست تصاویر :
شکل 1- 0 – سازمان مديريت پروژه
................................................................................................
2
شکل 2- 0 – حاکميت فناوري اطلاعات
..........................................................................................
5
شکل 3- 0 – چارچوب خدمات فناوري اطلاعات
............................................................................
8
شکل 4- 0 – KPI
.............................................................................................................................10
شکل 5- 0 – PDCA Cycle
...........................................................................................................18
شکل 1-1 - ديدي کلي از حوزه هاي دانش مديريت پروژه و فرآيند هاي مديريت
پروژه ...........26
شکل 1-2 - ارتباط مديريت پروژه با با ساير ديسيپلين هاي مديريت
........................................27
شکل 1-3 - نمونه ي چرخه حيات عمومي
....................................................................................29
شکل 1-4 - چرخه حيات نمونه براي يافته ي دفاعي در وزارت دفاع امريکا
...............................30
شکل 1-5 - چرخه حيات نمونه پروژه ساختماني ، موريس
..........................................................31
شکل 1-6 - چرخه حيات نمونه براي پروژه داروسازي ، مورفي
...................................................32
شکل 1- 7 - عوامل ايجاد کننده زيان
...........................................................................................34
شکل 2-1- سازمان ماتريس ضعيف
...............................................................................................36
شکل 2-2- سازمان ماتريسي متوازن
...........................................................................................37
شکل 2-3- سازمان ماتريسي قوي
...............................................................................................37
شکل 2-4- سازمان مرکب
.............................................................................................................38
شکل 2-5 - روابط بين گروه هاي فرايندي در يک مرحله
...........................................................43
شکل 2-6 - هم پوشاني گروه هاي فرايندي در يک مرحله
.........................................................44
شکل 2-7 - تعامل بين مراحل
.......................................................................................................44
شکل 2-8 - روابط ميان فرايند هاي آغازين
................................................................................45
شکل 2-9 - روابط ميان فرايند هاي برنامه ريزي
.........................................................................45
شکل 2-10 - روابط ميان فرايند هاي اجرايي
................................................................................47
شکل 2-11 - روابط ميان فرايند هاي کنترلي
...............................................................................48
شکل 2-12 - روابط ميان فرايند هاي اختتامي
.............................................................................49
شکل 2-13- نگاشت فرايند هاي مديريت پروژه به گروه هاي فرآيندي و حوزه هاي
دانش .......50
شکل 2-14- ديدي کلي از مديريت يکپارچگي پروژه
..................................................................52
شکل 2-15-ديدي کلي از مديريت محدوده پروژه
.......................................................................54
شکل 2-16- ديدي کلي از مديريت زمان پروژه
...........................................................................55
شکل 2-17- ديدي کلي از مديريت هزينه ي پروژه
.....................................................................57
شکل 2-18- ديدي کلي از مديريت کيفيت پروژه
........................................................................59
شکل 2-19- ديدي کلي از مديريت منابع انساني پروژه
...............................................................61
شکل 2-20- ديدي کلي از مديريت ارتباطات پروژه
....................................................................63
شکل 2-21- ديدي کلي از مديريت تدارکات پروژه
......................................................................66
شکل 3-1 – مديريت هسته دانش پروژه
......................................................................................
68
شکل 3-2 – مديريت پروژه
..........................................................................................................
76
شکل 3 -3 – مديريت اشتباه در بعضي از پروژه ها
.................................................................... 78
شکل 4-1 – مديريت کيفيت پروژه
...............................................................................................
81
فهرست جداول :
جدول 1 : مقايسه نتايج پروژه هاي IT در سال هاي 1995 و 2000
.................................................. 3
جدول 2 – مدل PDCA بکاررفته شده در فرايند ISMS
............................................................. 18
جدول 3 – بدنه اصلي مديريت پروژه
............................................................................................
41
جدول 4 - مدل مديريت پروژه هاي فناوري اطلاعات بر اساس استاندارد PMBOK
................ 69
جدول 5 – مديريت پروژه امنيت اطلاعات
...................................................................................
79
جدول 6– اولويت بندي عوامل مديريت پروژه امنيت اطلاعات
................................................... 86
جدول 7– محاسبه وزن هر يک از عوامل امنيت اطلاعات
........................................................... 87
جدول 8– جدول مثال پروژه امنيت اطلاعات
...............................................................................
89
جدول 9– جدول ميزان عوامل کيفي پروژه امنيت اطلاعات
......................................................... 90
جدول 10– جدول مثال پروژه
......................................................................................................
114
فهرست نمودار :
نمودار 1 – پروسه مديريت ريسک بر اساس چرخه مديريتي ديمينگ
....................................... 33
نمودار 2 – روابط ميان چرخه حيات پروژه هاي سيستم هاي اطلاعاتي
...................................... 67
نمودار 3 – فلوچارت مديريت پروژه فناوري اطلاعات
................................................................. 77
نمودار 4 - فلوچارت مديريت پروژه هاي امنيت اطلاعات
............................................................ 80
نمودار5- امنيت اطلاعات از سال 2004 تا 2013 در انگلستان
...................................................... 81
نمودار 6 - بررسي مديريت پروژه امنيت اطلاعات در سال 2012
................................................ 85
نمودار 7 - بررسي مديريت پروژه امنيت اطلاعات در سال 2012 طبق استاندار PMP
............. 85
نمودار 8 - نمودار کنترلي براي فرآيندي در کنترل آماري
......................................................... 102
نمودار 9 - نمودار هاي مختلف کيفيت
.........................................................................................
103
نمودار 10 - نمودار کنترلي براي فرآيندي که در کنترل آماري نيست
........................................ 104
نمودار 11 - نمودار مشکلات
..........................................................................................................
107
فهرست فرمول :
فرمول 1 – فرمول محاسبه وزن
.....................................................................................................
87
فرمول 2 - فرمول محاسبه امنيت اطلاعات
..................................................................................
88
فرمول 3 – فرمول محاسبه ميانگين درصد امنيت اطلاعات
........................................................ 88
فرمول 4 – فرمول محاسبه امنيت اطلاعات
.................................................................................
116
فرمول 5 – فرمول محاسبه ميانگين درصد امنيت اطلاعات
....................................................... 116
چکیده :
بر اساس موضوع این پایان نامه بهتر است چکیده را با چند سوال آغاز نماییم تا اهمیت این پایان نامه مشخص گردد :
1 - چرا مدیریت پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است ؟ در حال حاظر مشکلی که در روند اجرای بهینه هر پروژه وجود دارد عدم مدیریت زمان بندی و عملکرد انجام قانونمند آن می باشد . ولی با گسترش علم مدیریت پروژه این خلاء در پروژه های مربوط به مهندسی صنایع برطرف شده و با به وجود آمدن استانداردهایی از قبیل PMBOK که نسخه نهایی 01/01/2013 منتشر خواهد شد (شایان به ذکر است نسخه آزمایشی آن توسط سازمان مدیریت پروژه امریکا منتشر شده است ) باعث به وجود آمدن دوره های تخصصیPMP (Project Management Professional) و PMI (Project Management Institute) شده است که توسط سازمان انجمن مدیریت پروژه که در ایران نیز شعبه دارد در حال برگذاری می باشد . ولی این مشکل وجود داشت که این مدارک برای اشخاص صادر می شد و هیچ سازمانی دارای مدرک معتبر مدیریت نبود تا سازمان ISO اولین استاندارد را تحت عنوان ISO 21500 عرضه و به سازمان هایی طبق شرایط و ضوابط خاص این مدرک را اهدا نمود .
2 – چرا مدیریت پروژه های فناوری اطلاعات : استاندارد PMBOK روش مدیریت پروژه را به طور کلی در 9 بخش دسته بندی نموده است . با توجه به گشترس علم فناوری اطلاعات و ورود به دنیای تکنولوژی IT این نیاز حس شد تا بتوان با توجه به استاندارد مدیریت پروژه بتوان راهکاری را در جهت مدیریت پروژه های فناوری اطلاعات ارائه نمود . از این رو شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی ایران برای اولین بار کتابی را در خصوص مدیریت پروژه های IT ارائه نمود و توانست پروژه های فناوری اطلاعات سازمان خود را مدیریت نماید .سپس با گسترده شدن این موضوع مقالاتی چند در خصوص مدیریت این نوع پروژه ها ارائه و در مراجع مختلف اعم از کنفرانس های مدیریت پروژه که اکثرا به مجری گری گروه پژوهشی صنعتی آریانا که از سال 1383آغاز شد ثبت و به اطلاع عموم رسد . در این خصوص تحقیقات و مقلاتی که متاسفانه تعداد آنها کمتر از انگشتان دست میباشد انجام پذیرفت . هرچند که این مقالات تا حدی راهگشای مشکلات سازمان ها بودند ولی مشکلات زیادی نیز داشت
3 – چرا مدیریت پروژه های امنیت اطلاعات : در بخش 1 و 2 متوجه شدیم که مدیریت پروژه فناوری اطلاعات جهت مدیریت یکپارچگی پروژه ، مدیریت محدوده پروژه ، مدیریت زمان پروژه ، مدیریت هزینه پروژه ، مدیریت کیفیت پروژه ، مدیریت منابع انسانی ، مدیریت ارتباطات پروژه ، مدیریت ریسک پروژه و مدیریت تدارکات پروژه طبق PMBOK از اهمیت بالایی برخوردار است و برای اجرای یک پروژه موفق باید عوامل
مذکور را همواره مورد بررسی قرار داد و چارت آن را تکمیل نمود . ولی در حال حاظر هیچ گونه مقالاتی از تلفیق ISO 27000 که استاندارد امنیت اطلاعات بوده با PMBOK در خصوص مدیریت پروژه های امنیت اطلاعات با توجه به اهمیت بالای این موضوع نشر نشده است و این نیازحس میگردد که گروهی با تخصص مهندسی فناوری اطلاعات و مهندسی نرم افزار و همچنین مهندسان صنایع بتوانند راهکاری هوشمندانه در این خصوص ارائه و چارتی مشخص و معیین تهیه نمایند.
4 – هدف از انجام این پایان نامه : متاسفانه در انجام پروژه های امنیت اطلاعات ، مدیره پروژه همیشه باید دچار این تردید و استرس باشد که اگر روزی برنامه نویس و یا هر یک از دست اندرکاران پروژه روزی بخواهد پروژه را ترک نمایند چه اتفاقی رخ خواهد داد .
5 – نتیجه پایان نامه : قصد داریم در این پایان نامه که جنبه کاربردی دارد با طراحی روش و فلوچارتی مشخص این تضمین را دهیم که با عملکرد به آن در انتهای موضوع بتوانیم از بروز هر گونه اختلال و یا مشکل در روند انجام پروژه های امنیت اطلاعات جلوگیری نماید . و سه عامل مهم ریسک ، کیفیت و امنیت را بهینه سازیم
در این پایان نامه قصد داریم:
  در بخش اول به بحث مدیره پروژه بر اساس استاندارد PMBOK میپردازیم و روش های مدیریت پروژه را بررسی مینماییم و عوامل تعیین کننده در مدیریت پروژه ها را بیان میکنیم . در بخش دوم با توجه به نتیجه گیری از فصل اول به بحث مدیریت پروژه های فناوری اطلاعات که در اصطلاح IT Security Mmanagement گفته میشود میپردازیم و در انهای این بخش با توجه به مقالات و مراجع معتبر مدیریت پروژه را در چهارچوب فن آوری اطلاعات بیان نموده و راهکاری به صورت فلوچارت مشخص مینماییم . در فصل بخش در رابطه با امنیت اطلاعات و مفاهیم ISO 27000 و شاخه های آن بحث و به 10 موضوع امنیت اطلاعات میپردازیم و هر یک از آن ها را بر اساس استاندارد ISO27000 بیان می کنیم . در بخش چهارم قصد داریم بحث امنیت اطلاعات را وارد فلوچارت مدیریت پروژه که از بخش سوم نتیجه گرفته ایم نماییم و با تعویض روش مدیریت پروژه و اضافه نمودن بخش هایی به آن فلوچارت روش مدیریت پروژه های امنیت اطلاعات را بدست آورده و بر روی چند پروژه شاخص آزمایش نماییم و نتایج آن را ثبت نماییم . در بخش پنجم پس از رسم فلوچارت مدیریت پروژه های امنیت اطلاعات سه عامل مهم از 9 عامل PMBOK که عبارت اند از ریسک ، کیفیت و امنیت را بررسی نموده و نسبت به فلوچارت مدیریت پروژه استاندارد PMBOK مقدار پیشرفت یا پس رفت آن را درجداول و نموداری مشخص نماییم . سپس در بخش ششم به نتیجه گیری طرح پیشنهادی و مزایا و معایب آن میپردازیم .
مقدمه :
اهمیت مدیریت پروژه بیش از پیش در بسیاری از سازمانها نمود پیدا کرده است این امر بنا به دلایلی که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت، در حوزه فناوری اطلاعات (IT)، نقشی استراتژیک یافته است. در طول سالهای 1960 تا 1970 در صنعت کامپیوتر، القاب متفاوتی مانند برنامه ریز، متصدی یا مدیر وجود داشته است. اما، به مرور زمان، شرکت ها و سازمان ها در یافتند که به فردی نیازمند هستند تا قادر باشد با کاربران ارتباط بر قرار کند، زبانشان را بفهمد و سپس با ایجاد ارتباط با گروه فنی، نیازمندی های تجاری را به مشخصات فنی تبدیل کند. در تحقیقی که در سال 1995 و 2001 بطور جداگانه توسط مؤسسه تحقیقاتی استندیش گراپ انجام شد، نتایج جدول زیر بدست آمده است:
جدول 1 : مقایسه نتایج پروژه های IT در سال های 1995 و 2000
|
شرح
|
1995
|
2001
|
|
میزان پروژه های لغو شده قبل از انتهای کار
|
31٪
|
بررسی نشد
|
|
میزان پروژه های موفق IT
|
2،16٪
|
28٪
|
|
درصد تخطی از هزینه مصوب، زمان مصوب و یا هر دو
|
88٪
|
بررسی نشد
|
|
درصد تخطی از هزینه مصوب، زمان مصوب و یا هر دو
|
59 بیلیون$
|
22 بیلیون$
|
|
هزینه پروژه های شکست خورده در IT
|
81 بیلیون$
|
75 بیلیون$
|
|
درصد پروژه های باز آغاز شده
|
94٪
|
67٪
|
|
درصد تخطی کلی از زمان مصوب
|
222٪
|
63٪
|
|
درصد تخطی کلی از هزینه مصوب
|
189٪
|
45٪
|
با توجه به نتایج فوق میتوان فهمید که مدیریت مناسب در این نوع پروژه ها تا چه میزان می تواند در کاهش مشکلات پروژه نقش داشته باشد !؟
در این مقاله نیز تلاش شده است تا با توجه به اهمیت موضوع، مدلی جهت مدیریت این نوع پروژه ها که اساس آن استاندارد مؤسسه PMI یعنی استاندارد PMBOKمی باشد، ارائه گردد. در این راستا لازم است تا با چارچوب کاری این استاندارد که بعنوان بستر اصلی این مقاله انتخاب شده است، آشنا شویم.
مدیریت پروژه ها بر اساس استاندارد PMBOK
مؤسسه مدیریت پروژه یا (PMI) Project Management Institute، در سال 1969و با هدف جمع آوری سوابق و تجربیات محیط های مختلف مدیریتی تأسیس شد. این انجمن طی سمیناری در سال 1976 در مونترال، ایده مستندسازی تجربیات را در قالب استاندارد مطرح و سرآغازی برای تبیین« مدیریت پروژه»بعنوان یک حرفه می گردد. با شروع دهه هشتاد، پروژه ای توسط این انجمن برای ایجاد رویه ها و مفاهیم مورد نیاز حرفه مدیریت پروژه با سه محور عمده «تعیین مشخصه های علمی حرفه ای- اخلاقیات»، «مفاهیم و ساختار مدیریت پروژه – استاندارد»، «تعیین نحوه حرفه ای شدن- گواهینامه» تبیین گردید.
لذا گروه (ESA)Ethics, Standards & Accreditation Management تشکیل و با همکاری تعداد تکثیری از صاحب نظران این حرفه، نتایج کار در آگوست 1983 در مجله (PMJ) Project Management Body ofKnowledge به چاپ می رسد. در آگوست 1991، پروژه به روز آوری این مجلد مطرح و با اخذ نظرات هزاران عضو و ده ها مؤسسه علمی/ حرفه ای و دریافت نظرات اصلاحی/ تکمیلی؛ کتابی تحت عنوان : A Guide to the Project Management Body of Knowledge در آگوست 1996 چاپ و منتشر می گردد. در سال 1999 این کتاب توسط مؤسسه استاندارد ANSI به تأئید رسیده و در سال 2000 توسط PMI به روز آوری می گردد. این استاندارد که با کد ANSI/PMI-99-001/2000 ملاک اجرای مدیریت پروژه حرفه ای قرار گرفته است، به عنوان راهنمای این مقاله و در جهت مدیریت پروژه های IT بکار گرفته شده است. اما قبل از بررسی این مدل لازم است تا مفاهیم مهم مدیریت پروژه از دیدگاه این استاندارد مورد بررسی قرار گیرد.
در اینجا قصد داریم تا راه کاری در خصوص مدیریت پروژه امنیت اطلاعات ارائه دهیم . ولی قبل از ارائه این راهکار میایست با معنی مدیریت پروژه آشنا شد
|
پروژه و پایان نامه
