فهرست مندرجات
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1-مقدمه
1-2-بیان مسأله
1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش
1-4-اهداف پژوهش
1-5-فرضیههای پژوهش
1-6-تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و واژگان
تعاریف نظری:
تعاریف عملیاتی:
فصل دوم
مبانی نظری و پيشينه پژوهش
2-1-شادکامی (تعاریف و مفاهیم)
2-2-شادکامی و مثبت اندیشی
2-3-شخصیت برون گرا و شادکامی
2-4-شادکامی و موفقیت
2-5-نظریههای شادکامی
2-6-عوامل مؤثر بر شادکامی
2-6-1-شناخت
2-6-2-شخصیت
2-6-3-عزت نفس
2-6-4-اعتقادات مذهبی
2-6-5-سرمایه اجتماعی[1]
2-6-7-فعالیتهای اوقات فراغت
2-6-8-وضعیت اقتصادی
2-6-9-سلامت
2-6-10-جنسیت
2-7-موانع شادکامی
2-8-پیشینه شادکامی
2-9-جاده شادکامی
جزء هیجانی:
جزء اجتماعی:
2-10-سبکهای مقابلهای (تعاریف و کاربرد)
انواع مقابلههاي كارآمد
مقابله متمركز بر مسئله
مقابله فعال:
مقابله مبتني بر برنامهريزي:
مقابله بردبارانه:
مقابله جستجوي حمايت اجتماعي كارآمد:
مقابله متمركز بر هيجان
مقابله مبتني بر جستجوي حمايت عاطفي:
مقابله مبتني بر تفسير مجدد مثبت
مقابله مبتني بر مذهب:
مقابله مبتني بر پذيرش:
مقابلههاي ناكارآمد و غيرمفيد
پرداختن به احساسات دردناك از طريق تفكر آرزومندانه:
استفاده از دارو براي فرار از رنج:
تفكر منفي:
رفتارهاي تكانشي:
عدم درگيري ذهني و رفتاري:
مقابله به صورت انكار
2-11-مروری بر پژوهشهای انجام شده
فصل سوم
روش پژوهش
3-1-مقدمه:
3-2-روش پژوهش:
3-3-جامعه آماری و نمونه مورد پژوهش:
جامعه آماری:
نمونهآماری:
3-4-ابزار اندازهگیری پژوهش:
پرسشنامه شادكامي آكسفورد:
روایی و پایایی:
روایی:
پایایی:
3-5-روش تجزیه و تحلیل دادهها:
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادهها
4-1-مقدمه
4-2-بررسی فرضیههای پژوهش
فرضیه اول پژوهش:
جدول شماره (1): آزمون تحلیل واریانس یکراهه برای بررسی شادکامی بر حسب رشته تحصیلی
جدول (1-1) آزمون تعقیبی توکی برای بررسی شادکامی بر حسب رشته تحصیلی
جدول شماره (1-2)، ترتیب میانگین شادکامی بر حسب رشته تحصیلی
فرضیه دوم پژوهش
جدول شماره (2)، ميانگين و انحراف معيار سبکهای مقابلهای بر حسب رشته تحصیلی
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
5-1-مقدمه:
5-2-بحث و نتیجهگیری:
5-3-پیشنهادات
5-4-محدودیتها
منابع
منابع خارجی
پیوست
پرسشنامه
پرسشنامه الف: پرسشنامه شادکامی
پرسشنامه ب: پرسشنامه سبک های مقابلهای
فهرست جداول
جدول (1): آزمون تحلیل واریانس یکراهه برای بررسی شادکامی بر حسب رشته تحصیلی................57
جدول (1-1): آزمون تعقیبی توکی برای بررسی شادکامی بر حسب رشته تحصیلی.................58
جدول(1-2-): ترتیب میانگین شادکامی بر حسب رشته تحصیلی.....................59
جدول (2): ميانگين و انحراف معيار سبکهای مقابلهای بر حسب رشته تحصیلی..............59
بخش هایی از پایان نامه "بررسی مقایسه شادکامی و سبکهای مقابلهای در دانشجویان دانشگاه پیام نور رابر"
چکیده:
شادماني و نشاط به عنوان يكي از مهمترين نيازهاي رواني، نه تنها تأثيرات عمدهاي بر شكلگيري شخصيت و زندگي انسان دارد، بلكه اهميّت زيادي در سلامت رواني و مقابله با مشكلات دنياي امروز دارد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه شادکامی و سبک های مقابلهای در بین دانشجویان رشته علوم تربیتی و روانشناسی و سایر رشتهها در دانشگاه پیام نور رابر میباشد. روش پژوهش توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور رابر تشکیل داده است و نمونه برابر با 150 نفر می باشد. در این پژوهش برای جمعآوری دادهها از دو پرسشنامه شادکامی آکسفورد و سبکهای مقابلهای اندلر و پارکر (1990) استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پژوهش حاضر از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح توصیفی شاخصهایی چون میانگین و انحراف استاندارد و در سطح استنباطی نیز از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه برای مقایسه میانگین برای گروهها استفاده شد. نتايج حاصل از تحليل دادههاي اين پژوهش نشان ميدهد وضعيت نشاط و شادي دانشجويان سه رشته تحصیلی علوم تربیتی، روانشناسی و سایر رشتهها در حد مطلوب قرار دارد. بین دانشجویان علوم تربیتی و روانشناسی با تفاوت میانگین 32/1 در سطح معناداری 066/0 تفاوت معناداری مشاهده نشد. اما تفاوت میانگین دانشجویان علوم تربیتی با سایر رشتهها 98/3 در سطح 0001/0 و دانشجویان روانشناسی با سایر رشتهها با تفاوت میانگین 30/5 در سطح معناداری 0001/0 را نشان میدهند که فرض تفاوت شادکامی این دو گروه را تأیید میکند. همچنین نتایج در این پژوهش حاکی از بالاترین استفاده از سبکهای مقابلهای در دانشجویان سایر رشتههاست. اما به لحاظ آماری نمیتوان بیان داشت که دانشجویان گروههای مختلف تحصیلی، در استفاده از سبکهای مقابلهای تفاوت معناداری ندارند.
واژگان کلیدی: شادکامی، سبکهای مقابلهای، دانشجویان
1-1-مقدمه
دیوید مایرز[1](1995)، نویسنده کتاب به دنبال شادکامی؛ چه کسی شاد است و چرا «شادکامی[2] را چنین تعریف می کند حس خوشی؛ احساس اینکه زندگی درکل، به خوبی و خوشی ادامه مییابد. او می نویسد که این احساس از طریق رسیدن به چیزهای خیلی زیاد و برجسته به دست نمیآید؛ بلکه، لذتهای کوچک، بیشتر می توانند ما را شادمان سازند مطالعات و پژوهشهای روانشناسان در سال های اخیر، نشان میدهد که اگر مردم، عوامل شادکامی نسبتاً پایدار (مانند همسر یا دوستانی مهربان و حمایت کننده، شغلی سالم و سازنده، برنامه تفریحی لذت بخش و منظم) را با شادیهای کوچک و گذرا ( نظیر گرفتن نمره خوب یا تشویق کاری، رفتن به گردش یا مسافرتی کوتاه مدت) بیامیزند، به بالاترین درجه شادکامی نائل میشوند. مدتهاست که ثابت شده خوشبختی به پول و امکانات زیاد، موقعیت اجتماعی بالا، زن یا مرد بودن، از نژاد خاص بودن، برخورداری از چهره زیبا و ... بستگی ندارد؛ چرا که اگر نگوییم بسیاری از دارندگان عوامل یاد شده، دارای گرفتاریها و رنجهای فراوانتری از مردم عادی هستند، میتوان گفت که از نظر شادی پایدار و درونی، امتیازی بر دیگران ندارند. شکی نیست که همگی ما به طور فطری، در جستجوی حالات مطلوب و خوشایند هستیم. صفاتی چون شادی و غم، شجاعت و ترس، اعتماد به نفس و خودکم بینی و... ریشه در احساسات انسانها دارند. احساسات نیز در جای خود، شخصیت افراد را شکل میدهند؛ چرا که این احساسات، محرّکی برای تعامل ما با محیط پیرامونمان هستند که اگر از تعادل مناسبی برخوردار باشند، سبب تصمیمگیری های درست و منطقی در مشکلات زندگی میشوند و موفّقیت را در انجام شدن کارها به دنبال خواهند داشت.
مفهوم مقابله[3] از دهههای گذشته به طور رسمی در حوزه روانشناسی مطرح شده است. و طی سال های اخیر مطالعات زیادی در خصوص فرایند مقابله و انواع سبک های مقابلهای انجام شده است. پژوهشهای اخیر نشان دادهاند که نوع راهبرد مقابلهای مورد استفاده فرد نه تنها سلامت روانی، بلکه بهزیستی جسمانی وی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد (پکنهام، 2001؛ ایرلند و همکاران، 2005؛ زیدنر و اندلر، 1997). سبکهای مقابله به رفتارهایی میگویند که شخص در پاسخ به عامل استرسزا از خود بروز میدهد و ممکن است ذهنی باشد یا عینی. مثلاً پیرلین و اسکولر (1978) بیان کردهاند که مقابله عبارت از هر گونه پاسخی است که در برابر ناملایمات زندگی داده میشود و از ناراحتی عاطفی جلوگیری میکند یا فرد را از آن مصون می دارد، یا بر آن چیره میگرداند (محمدی، 1386). بنابراین با توجه به مطالب فوق، پژوهش حاضر به مقایسه شادمانی و سبکهای مقابلهای بین دانشجویان رشته روانشناسی و علوم تربیتی و سایر رشتهها میپردازد.
1-2-بیان مسأله
شادکامی، شامل ارزشیابیهای شناختی و عاطفی است که افراد از خود و زندگیشان به عمل می آورند، از جمله عوامل مؤثر بر شادکامی، سبکهای مقابلهای کارآمد است. شادکامی که هدف مشترک انسانهاست و همه در تلاش برای رسیدن به آن میباشد (باس[4]، 2000)، ارزشیابی افراد از خود و زندگیشان است. این ارزشیابیها ممکن است جنبه شناختی داشته باشد مانند قضاوتهای که در مورد خشنودی از زندگی صورت میگیرد و یا جنبه عاطفی که شامل خلق و هیجاناتی است که در واکنش به رویدادهای زندگی ظاهر می شود. بنابراین شادکامی از چند جزء تشکیل یافته که عبارت است از خشنودی از زندگی، خلق و هیجانات مثبت و خوشایند و نبود خلق و هیجانات منفی (داینر[5] و همکاران؛1997).
مالرب با طرح این پرسش که آیا راهی وجود دارد که بفهمیم چگونه بهترین، بیشترین و پایدارترین شادکامی به دست میآید؟ شادکامی معنوی را یگانه شادکامی میداند که درهمه شرایط پابرجا و زوال ناپذیر است. از نظر وی این احساس شادکامی با سختیها و فشارهای روانی زندگی، همزیستی مطلوبی دارد (مالرب[6]، 1990، ترجمه توکلی، 1379).
سبک مقابله با آن در دوره نوجوانی که به دوره عبور از کودکی به بزرگسالی و مقابله با چالشهای آن تعریف شده و ارتباط آن با سلامت روانی از اهمیت خاصی برخوردار است (لاهمان و جارویس[7]، 2000). روان شناسی سلامت اهمیت زیادی برای نقش سبکهای مقابلهای در چگونگی سلامت جسمانی و روانی قائل شده و به اعتقاد شوارزور[8] و چان به نقل از سامرفیلد و مککرا[9](2000)، سبکهای مقابله گستردهترین موضوع مطالعاتی در روانشناسی معاصر و یکی از مهمترین عوامل روانی- اجتماعی است که رابط بین فشار روانی و بیماری میباشد.
|